Al vanaf de vroegste toepassingen van elektriciteit hadden sommige omstanders te kampen met gezondheidsklachten, aanvankelijk aangeduid met ‘neurasthenie’, tegenwoordig met ‘elektrogevoeligheid’ of ‘elektrohypersensitiviteit – EHS’. Het laatste boek van Arthur Firstenberg geeft een fraai historisch overzicht van de nauwe relatie tussen elektrificering van de maatschappij en gelijktijdige toename van de gezondheidsproblemen. ‘Elektrogevoeligheid is geen ziekte, maar een beschadiging’. Verschillende andere gezondheidsproblemen worden op epidemiologische gronden gezien als gevolg van elektrische velden en stromen. De aard van de klachten is in de tijd nauwelijks veranderd. Met de komst van de digitale netwerken lijkt tumorvorming te zijn bevorderd. Het EHS probleem was en is niet medisch geaccepteerd, mede door de opvattingen van Sigmund Freud die de klachten zag als een ‘mentale ziekte’. Artsen na hem hebben die visie gemakshalve overgenomen. De enige remedie tegen EHS is afstand te nemen van bronnen van EMV, door inrichting van huis of werkplek, of door emigratie naar EMV-vrije gebieden, zoals Green Bank met zijn stiltezone. Met de komst van 5G netwerken zijn wellicht nieuwe gezondheidsklachten te verwachten.
Blog
Belgische senatoren willen erkenning voor EHS
Op 24 mei 2017 is in België een voorstel van resolutie gedaan om EHS te erkennen. Een heel belangrijke stap omdat – als de resolutie wordt goedgekeurd – de regering zal moeten aangeven wat ze met de resolutie hebben gedaan en welke maatregelen er zijn genomen om bescherming te bieden aan vooral mensen met EHS maar ook aan de gehele bevolking.
Moratorium gevraagd op 5G
Meer dan 180 wetenschappers en artsen uit 36 landen hebben op 13 september 2017 de Europese Commissie een moratorium gevraagd op de geplande 5G-uitbreiding. Dit verzoek om officieel uitstel wordt ingegeven door de zorgen over ernstige gezondheidseffecten door toename van de blootstelling aan straling bij de invoering van 5G. Diverse gezondheidseffecten worden genoemd, waaronder neurologische problemen, onvruchtbaarheid en kanker.
Kennisplatform verwerpt de SBM-2015 richtlijnen
Het Kennisplatform EMV&G bekritiseert het gebruik van de ‘Standard der baubiologische Messtechnik-2015’, het Duitse stelsel van richtlijnen voor veldsterkten die de gezondheid van personen kunnen waarborgen. Er zou geen aansluiting zijn bij de door de International commission for non-ionizing radiation protection – de ICNIRP aanbevolen blootstellingslimieten die in Nederland worden gehanteerd op voorspraak van de Gezondheidsraad. Verder zijn er vragen t.a.v. de gebruikte meettechnieken, de apparatuur en het opleidingsniveau van de zich ‘woonbioloog’ noemende meetpersonen.
Omdat er bij de vaststelling van de ICNIRP limieten voor radiofrequente velden vooral wordt uitgegaan van het opwarmend vermogen (‘thermische effecten’), is er geen ruimte voor de opvatting van veel EMV slachtoffers dat het juist de non-thermische effecten zijn die de hinder veroorzaken. Maar door die effecten te negeren zijn de ICNIRP richtlijnen geen bruikbare maat voor blootstellingsrisico’s.
Het memo van het kennisplatform EMV&G “Vraagtekens bij gebruik van de Standard der baubiologische Messtechnik (SBM-2015) [1] doet onrecht aan de pogingen vanuit de maatschappij om de gezondheidseffecten, op basis van praktische bevindingen te relateren aan de zwakke, niet-thermische, effecten van EMV.
In dit blog een reactie op het memo.
‘Thuiszitters’ ziek van straling op school
Momenteel gaan ca. 15.000 leerplichtige kinderen om uiteenlopende redenen niet regelmatig naar school. Ministers uit drie departementen gaan in overleg met schoolbesturen na wat mogelijk is om elk jaar een kwart van deze afwezigen weer naar school te krijgen. Daarvoor zijn aanpassingen aan school nodig en moeten belemmeringen voor de leerlingen worden weggenomen. Gegevens over het aantal kinderen met elektrostress (EHS) zijn er niet. Er zijn meestal sterke stralingsbronnen in de klas (computer, WiFi, telefoon) en er wordt draadloos met het internet gecommuniceerd. Voor kinderen met EHS is dat een beletsel om de lessen bij te wonen. Voor hen dient computergebruik in de klas beperkt te worden en de internetcommunicatie te laten verlopen per draad (ethernet) en niet draadloos. Idealiter zullen er in school veldvrije ‘vluchtplekken’ komen waar kinderen zich kunnen terugtrekken om te ‘resetten’. Het is tijd dat overheden en schoolleidingen aandacht krijgen voor het probleem elektrogevoeligheid om de getroffen leerlingen (weer) in staat te stellen de school te bezoeken en lessen te volgen.
5G communicatie – Voors, tegens en vraagtekens
Het nieuwe draadloze ‘5G’ communicatie systeem komt er aan. De technische voordelen worden nu al opgehemeld en zullen het menselijke bestaan dramatisch gaan beïnvloeden. Toepassingen van de ‘millimeter-technologie’ voor o.a. kankertherapie en andere medische handelingen zijn nuttig. Maar over negatieve effecten op de gezondheid is in het Westen nooit nagedacht. We zijn pessimistisch over de gevolgen van 5G implementatie wanneer niet een aantal waarborgen voor gebruik en beschermende richtlijnen vanuit de overheid worden ingebouwd. Vooral bij de uitbouw van het ‘Internet of Things – IoT’ neemt de belasting door 5G velden wellicht ontoelaatbaar toe. Nu al zijn er pogingen vanuit de commercie om de burger bij de plaatsing van de vele antennes juridisch buiten spel te zetten; dit om uitgaven van providers voor processen te beperken. Het militaire gebruik van sterke mm-golven voor ‘crowd control’ doeleinden illustreert de gevoeligheid van de huid voor dit type straling. Er zou nu al wetenschappelijk onderzoek moeten starten om na te gaan in hoeverre de algemene gezondheid van mens en dier kan worden geschaad, resp. bewaakt.
Piloten ziek door het ‘aerotoxisch syndroom’ of door elektromagnetische velden?
Een hoog percentage van piloten en het cabinepersoneel lijdt aan een overgevoeligheid voor een of meer chemische of fysische factoren in de omgeving. Men vermoedt dat die veroorzaakt wordt door vooral verontreiniging van de lucht met een organisch fosfaat (tricresylfosfaat), afkomstig uit het motorcompartiment. De aandoening ‘aerotoxisch syndroom’ gaat gepaard met persoonsgebonden specifieke lichamelijke en psychische klachten [1]. Misschien is hier sprake van een misdiagnose, omdat een vrijwel identieke bundeling van somatisch onverklaarde lichamelijke klachten (‘SOLK’) ook wordt veroorzaakt door elektromagnetische velden (EMV) of andere omgevingsfactoren. Omdat er in vliegtuigen vele soorten EMV voorkomen, ligt het voor de hand na te gaan in hoeverre deze andere factoren ook een ziekmakend zijn.
Artsen blijkbaar slecht geïnformeerd over effecten van blootstelling aan elektromagnetische velden
Slechts ongeveer een derde van de Nederlandse huis- en bedrijfsartsen en arbeidshygiënisten zegt vragen van patiënten te krijgen over de relatie tussen blootstelling aan elektromagnetische velden (EMV) en elektrohypersensitiviteit (EHS). Sommigen geven toe een relatie tussen EMV en klachten te zien, of zijn zelf elektrogevoelig. Een enquête onder meer dan 10.000 van deze gezondheidswerkers geeft meer inzicht in deze relatie. Patiënten krijgen verschillende adviezen voor herstel.
Elektrogevoelige personen zouden elektromagnetische velden niet kunnen voelen – Misleidend Nederlands onderzoek
In het hier beoordeelde onderzoek is nagegaan of mensen in tests bij hen thuis laag- of radiofrequente elektromagnetische velden (EMV) kunnen ‘voelen’. Elektrogevoelige vrijwilligers werden nu in eigen huis blootgesteld aan veldtypen waarvoor ze – naar eigen zeggen- een gevoeligheid hadden ontwikkeld.
GGD nu benaderbaar voor elektrogevoelige personen
De werkgroep elektromagnetische velden (EMV) van de GGD heeft in de vergadering van 4 oktober 2016 de Handreiking elektrogevoeligheid vastgesteld (1). Deze handreiking is bedoeld als hulpmiddel voor GGD medewerkers in het gesprek met elektrogevoeligen. Mensen die lijden aan het medisch nog onverklaarde probleem van ‘elektrohypersensitiviteit’ (EHS) kunnen vanaf nu in elk geval rekenen op ondersteuning en begrip, wanneer ze zich voor hulp of advies wenden tot de GGD.
Waarom is een mobiele telefoon of laptop geen meetinstrument!
Er zijn mensen die de ingebouwde zenders in hun mobiele telefoon, tablet of laptop als meetinstrument gebruiken. Naast dat dit geen verstandig idee is omdat deze zenders zelf stralen, is het ook één van de slechtste manieren om vast te stellen hoeveel elektromagnetische velden (oftewel EMV) ergens zijn.
De EU wil gratis WiFi gaan subsidiëren
De EU heeft een groot programma (Connecting Europe Facilities) gestart om mensen en organisaties te faciliteren met betere voorzieningen. Het programma omvat ook Digitale Draadloze Communicatie. Stichting EHS heeft over deze plannen haar zienswijze ingediend bij de Europese Commissie.
Elektrogevoeligheid getest – Misleidend TV optreden van Leo Lagendijk in GalileoTV
In een programma met presentator Giel de Winter wordt de draak gestoken met het verschijnsel elektrohypersensitiviteit (EHS; elektrostress; elektroallergie). Elektrogevoeligen worden ziek bij blootstelling aan sommige elektromagnetische velden (‘straling’). Vermindering van blootstelling brengt redding. Leo lagendijk wordt als zogenaamde stralingsdeskundige ten tonele gevoerd en beoogt met eenvoudige proefjes aan te tonen dat alles inbeelding is. Aantoonbaar misleidende metingen en tests moeten zijn gelijk bewijzen. Een slechte presentatie van een techneut die erbij vertelt dat hij lid is van het Kennisplatform elektromagnetische velden en Gezondheid.
Schildklierkanker door bellen met een smartphone?
Mobiel bellen vergroot de kans op hersentumoren, zoals we weten. Bellen met de smartphone geeft een ander probleem: schildklierkanker. Vooral jonge vrouwen in de leeftijdsgroep van 20-39 jaar lopen dat risico, meer dan de mannen. Er is een (causale?) relatie tussen de recente opkomst van dit telefoontype en de incidentie van schildklierkanker. Omdat er met dat type telefoon steeds minder gebeld wordt en steeds meer ge-internet, valt de maatschappelijke schade hopelijk mee.
Alternatieve geneeskunst – Van beperkt nut voor de elektrogevoelige
Alternatieve therapieën hebben vaste voet gekregen in eigen gezondheidszorg. Zeven procent van de burgers maakt er gebruik van. Meer dan de helft van de mensen die de stichting EHS bezoeken en donateur worden heeft ervaringen met deze therapieën, doorgaans met teleurstellende resultaten. Het advies van de stichting is allereerst de blootstelling aan de storende elektromagnetische velden krachtig te verminderen door bronnen van EMV weg te doen, af te schermen of zelf afstand te nemen. Waar dit niet voldoende helpt kan men alternatieve methoden kiezen om weer sociaal en maatschappelijk te re-integreren. Men weet echter nooit van tevoren of men daar baat bij zal hebben.
De EU plannen met de digitalisering van de maatschappij: ‘De beer is los …’
Op 14 september werd de ‘State of the Union 2016’ uitgesproken door Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie van de EU. Het was geen vrolijke rede. In hoofdlijnen kwam het er op neer dat meer inspanning moet werden geleverd om de EU een meer leidende positie in Europa te kunnen laten bekleden. Het is tijd duidelijke plannen te maken en voorrang te geven aan o.a. de digitalisering van lidstaten.
Slaapproblemen bij kleine kinderen door blootstelling aan radiofrequente elektromagnetische velden?
In een tweetal artikelen wordt de vraag gesteld of kinderen van respectievelijk 5-6 jaar en 7 jaar oud nadelige effecten kunnen ondergaan bij blootstelling aan velden van zendmasten en van Dect telefoons, Wifi systemen en bij mobiel bellen. Bij de gekozen opzet worden geen duidelijke effecten gevonden, zij het dat mobiel bellen negatieve effecten heeft. Maar de methodologie van onderzoek is aanvechtbaar en de resultaten zijn voor andere uitleg vatbaar. Ik sta een andere aanpak van het blootstellingsprobleem voor.
Omgaan met elektromagnetische velden. Richtlijn 2016 van de European Academy for Environmental Medicine.
Dit belangrijke document [1] geeft handvatten voor de preventie, diagnose en hantering van gezondheidsproblemen die door elektromagnetische velden (EMV) worden veroorzaakt. Het is opgesteld door een 14-tal deskundigen uit de wereld van ‘Environmental Medicine’, of ‘Umwelt Medizin’. Het is belangrijk kennis te nemen van deze up-to-date opsomming van EMV-gerelateerde problemen en de oplossing er van. Het probleem van ‘elektrohypersensitiviteit’ – (EHS) wordt hier centraal gesteld. Aandacht voor zowel radiofrequente velden als extreem laagfrequente. Informatie voor de arts en uzelf.
Radiofrequente straling geeft ook tumoren in ratten
Ratten, die vanaf de conceptie tot aan een leeftijd van 107 weken bestraald worden met GSM velden, ontwikkelen glioma’s en schwannoma’s (neuroma’s) [1]. Dit gegeven heeft stof doen opwaaien tussen voor- en tegenstanders van het idee van gezondheidsschade door zendervelden. Dit project van het National Toxicology Program (US – $25 miljoen) bevat ook werk met muizen die met UMTS velden bestraald werden. Daarover later meer. Hier een analyse van de stand van zaken in het rattenonderzoek.
Aandacht voor Elektrogevoeligheid bij het Kennisplatform EMV&G
Het bijgewerkte Kennisbericht “Elektromagnetische velden op het werk” is zojuist verschenen [1]. Het is gericht op werknemers en werkgevers en gaat in op de uitgangspunten bij het omgaan met elektromagnetische velden (EMV) in beroepssituaties. Er is ook een verhelderende samenvatting over opgesteld. De normen voor blootstelling aan EMV zijn die welk formeel gehanteerd worden door de Gezondheidsraad en vormen een (beperkte) herziening van de richtlijnen van de International commission for non-ionizing radiation protection (ICNIRP). Maar er is hoop …