Reactie College voor de Rechten van de Mens

Stichting EHS roept iedereen op die maatschappelijke beperkingen ervaart vanwege elketrogevoeligheid een melding te doen bij het College voor de Rechten van de Mens. Het College heeft aangegeven dat mensen met EHS een beperking hebben en onder het VN-verdrag Handicap vallen. Dat betekent dat mensen met EHS volwaardig mee moeten kunnen doen in de samenleving. 

Als je een melding doet, krijg je van een College een heldere en uitgebreide reactie. Deze geeft veel informatie over de bevoegdheid van het College in relatie tot discriminatie EHS. Hieronder lees je de reactie die op dit moment (20-10-2023) wordt verstuurd. Wil je een melding doen? Graag! Lees hier hoe je dat doet.

Reactie na melding bij het College voor Rechten van de Mens

Geachte,

Bedankt voor uw bericht aan het College voor de Rechten van de Mens (College). Uw melding wordt (anoniem) geregistreerd.

Afgelopen periode hebben wij meerdere meldingen ontvangen van mensen met elektronische hypersensitiviteit (EHS) die gezondheidsklachten ervaren en aangeven dat zij belemmerd worden om mee te kunnen doen in het maatschappelijk verkeer. In de meeste meldingen lezen we ook het verzoek dat de overheid EHS moet erkennen als ziekte. Hieronder leest u wat de bevoegdheid van het College is, wat we met uw melding doen en wat u eventueel nog kunt doen.

Taken College voor de Rechten van de Mens
Het College is het mensenrechteninstituut van Nederland. Als onafhankelijke toezichthouder belicht, beschermt en bevordert het College de mensenrechten in Europees en Caribisch Nederland. Daarnaast oordeelt het College over discriminatieklachten. Het recht op gezondheid en het recht om mee kunnen doen in de maatschappij is een belangrijk mensenrecht. Het College houdt de ontwikkelingen die op dit gebied plaatsvinden bij en geeft hierover advies en voorlichting aan de overheid. Ook is het College nationaal toezichthouder op de naleving van het VN-verdrag handicap in Nederland. Het College bekijkt als toezichthouder onder andere of wetten en beleid voldoen aan de normen van het VN-verdrag handicap; welke instanties betrokken zijn bij de uitvoering van het verdrag en hoe zij deze taak uitvoeren.

Wat kan het College behandelen?

Het College heeft de bevoegdheid om individuele klachten over discriminatie te toetsen aan de gelijkebehandelingswetgeving. De Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ) verbiedt discriminatie op grond van handicap of chronische ziekte op de arbeidsmarkt, in het onderwijs en bij het aanbieden van goederen en diensten. Bij een aanbieder van goederen en diensten kunt u bijvoorbeeld denken aan winkels, huisartsen en openbaarvervoermaatschappijen. Het verbod op discriminatie op grond van handicap of chronische ziekte houdt een positieve verplichting in tot het verrichten van doeltreffende aanpassingen. Het is aan de persoon met een handicap of chronische ziekte om tijdig aan te geven dat deze behoefte heeft aan een doeltreffende aanpassing. Een aanpassing is doeltreffend als deze geschikt en noodzakelijk is om de bedoelde belemmeringen weg te nemen. In plaats van de gevraagde aanpassing te verrichten, kan er ook een geschikt alternatief aangeboden worden. Er bestaat wel een uitzondering op deze plicht voor het verrichten van een doeltreffende aanpassing. Het verzoek voor een doeltreffende aanpassing mag afgewezen worden als deze onevenredig belastend is. Dit betekent dat er een hele goede reden moet zijn om ervan af te zien. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn als een bepaalde aanpassing praktisch niet uitvoerbaar is, te hoge financiële kosten met zich meebrengt of de veiligheid en gezondheid van u of een ander in het geding komt. U kunt bijvoorbeeld denken aan het verzoek dat de huisarts bij u langskomt, omdat u vanwege uw aandoening geen bezoek kunt brengen aan de huisartsenpraktijk. Mocht de huisarts dit verzoek afwijzen, dan moet duidelijk worden gemaakt waarom het verrichten van een huisbezoek onevenredig belastend is.

De gelijkebehandelingswetgeving ziet in beginsel niet toe op situaties die zich voordoen bij eenzijdig overheidshandelen. Eenzijdige overheidshandelingen zijn handelingen die behoren tot typische taken van de overheid, zoals het maken en uitvoeren van wet- en regelgeving. Met andere woorden, het College kan in beginsel geen klachten in behandeling nemen die betrekking hebben op het optreden van de overheid. Het College heeft namelijk niet de bevoegdheid om klachten over discriminatie te beoordelen die buiten het bereik van de gelijkebehandelingswetgeving vallen.

EHS als chronische ziekte?
Het College toetst in zijn oordelenpraktijk aan de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (WGBH/CZ). Het College legt deze wet uit in het licht van het VN-verdrag handicap, en daarmee ook volgens het daaraan ten grondslag liggende sociaal model. Dit betekent dat het College uitgaat van de aandoening die iemand heeft en de beperkingen die daaruit voortvloeien. Als iemand een aandoening heeft die controversieel is in de medische wereld, maar wel langdurige beperkingen heeft als gevolg hiervan, neemt het College in de regel aan dat deze persoon een chronische ziekte heeft. Deze lijn is gebaseerd op jurisprudentie van het Hof van Justitie van de Europese Unie. (Zie bijvoorbeeld deze uitspraak, overweging 38 en deze uitspraak, overweging 59.

Eerdere oordelen
Het College heeft eerder geoordeeld in twee verschillende zaken waar mensen aangaven elektro hypersensitief te zijn. In beide oordelen heeft het College EHS als handicap of chronische ziekte geclassificeerd.

In het eerste oordeel gaat het om een man met EHS die gebruikmaakt van een hulphond. De man bezoekt een gezondheidscentrum voor een behandeling roodlichttherapie. De man wil zijn hond mee de behandelkamer in nemen. Dit wordt geweigerd door het gezondheidscentrum. Daarnaast willen ze niet op de hond passen als de man in de behandelruimte is voor de behandeling zonder zijn hond. Het gezondheidscentrum weigerde de hond omdat ook personen met allergieën de behandelruimte voor roodlichttherapie bezoeken. Daardoor had het centrum een legitiem belang om ter plekke de hond te weigeren. Zij hadden eerst tijd nodig om onderzoek te kunnen doen naar veiligheids- en gezondheidsrisico’s. Daarbij komt dat de man de behandeling kan ondergaan zonder dat zijn hond in de behandelruimte aanwezig is. Hierdoor heeft het College in deze zaak geoordeeld dat er geen sprake is van discriminatie.

In het andere oordeel gaat het om een man met electromagnetic field intolerance Syndrome (EMFIS) die gebruikmaakt van een hulphond. Deze man boekt een gedeelde kamer bij een hostel. De hosteleigenaar heeft de boeking van de man geannuleerd, omdat ze niet in een kort tijdsbestek van één dag kunnen onderzoeken of de andere gasten op de gedeelde kamer bezwaren zouden hebben op de aanwezigheid van een hulphond. Daarom oordeelde het College dat er geen sprake is van discriminatie.

In bovenstaande oordelen gaat het om situaties waarbij er voor de aanbieder van goederen en diensten niet voldoende tijd was om te onderzoeken of de doeltreffende aanpassing verricht kon worden. Mocht deze tijd er wel zijn geweest, of mocht een doeltreffende aanpassing of een gepast alternatief kunnen worden geboden, dan had het eventueel kunnen leiden tot een ander oordeel. Het is dus belangrijk om per individuele situatie een klacht te toetsen aan de feiten en/of omstandigheden.

Meer informatie over de gelijkebehandelingswetgeving vindt u hier. Meer informatie over onze klachtenprocedure vindt u hier.

Wat kunt u eventueel doen?
Mensen die menen dat zij zijn gediscrimineerd, kunnen een klacht indienen bij het College. Dit geldt ook voor mensen met EHS. Als de situatie waarover het verzoek gaat geen eenzijdig overheidshandelen betreft, kan de klachtenprocedure worden ingezet. Mocht u in de toekomst een klacht willen indienen bij het College, dan is het belangrijk om zo concreet mogelijk te zijn: welke belemmeringen ervaart u om daadwerkelijk deel te nemen aan de samenleving, welke doeltreffende aanpassing heeft u gevraagd bij de werkgever, onderwijsinstelling of de aanbieder van goederen, waarom biedt de aanpassing een oplossing voor het probleem en om welke reden is deze aanpassing geweigerd.

Uw melding is van belang
Het College heeft begin dit jaar een gesprek gevoerd met Stichting EHS over de belemmeringen die mensen met EHS ervaren in de samenleving. In dat gesprek en de correspondentie daarna hebben we aangegeven dat het College het belangrijk vindt om meldingen en/of klachten te ontvangen van mensen met EHS. Daarom is uw melding van belang. Alle meldingen die het College ontvangt, worden anoniem geregistreerd zodat meer inzicht ontstaat in de situaties waarin mensen problemen ervaren. Deze informatie neemt het College mee in onder andere contacten met (overheids-)instanties.

Met vriendelijke groet,

Juridisch medewerker Front Office

College voor
de Rechten
van de Mens

030 888 38 88 (algemeen)
www.mensenrechten.nl