Op 23 Januari 2021 is het precies 15 jaar geleden dat de Stichting EHS werd opgericht. Het bestaansrecht is inmiddels wel duidelijk aangetoond. Met de toenemende EMV belasting zullen we de komende jaren alleen nog maar meer zeil moeten bijzetten. Jos Timmer was bestuurslid van het eerste uur. Hij nam na 15 jaar actieve betrokkenheid per 1 januari afscheid als bestuurslid. Een goede gelegenheid om eens terug te kijken met Jos op zijn ervaringen.
Wat is je achtergrond qua werk/opleiding?
Na mijn kandidaatsexamen Scheikunde in Amsterdam te hebben behaald ben ik farmacie gaan studeren in Groningen. Aansluitend ben ik in die stad 25 jaar apotheker geweest in gezondheidscentrum Lewenborg. Daar moest ik stoppen met mijn werk, mede door mijn EHS handicap en ben ik later een gezondheidswinkel begonnen met als thema: ´Minder medicijnen, meer gezondheid´. In die winkel werd de nadruk gelegd op gezonde biologische voeding aangevuld met supplementen, als alternatief voor veel chronische geneesmiddelen.
Hoe ben je in aanraking gekomen met de stichting EHS?
In de laatste 10 jaar van mijn werk als apotheker had ik vaak gezondheidsklachten, die achteraf als symptomen van elektrogevoeligheid te verklaren zijn. Pas in 2005 werd ik door een kennis erop geattendeerd dat deze klachten met elektrogevoeligheid te maken kunnen hebben. Via een meetspecialist kwam ik bij Hugo Schooneveld terecht en heb aangegeven me in te willen zetten voor zijn werkgroep elektro overgevoeligheid, de voorloper van stichting EHS.
Welke functies heb je bekleed binnen de stichting EHS?
In 2007 ben ik vanaf de oprichting bestuurslid van stichting EHS geworden en al gauw was ik samen met Hugo vertegenwoordiger van de stichting bij de klankbordgroep van het Kennisplatform elektromagnetische velden (EMV) en gezondheid. Vanaf 2010 heb ik de plaats van Hugo ingenomen als lid van de wetenschappelijke begeleidingscommissie voor het onderzoeksprogramma EMV en gezondheid van ZonMW. In die tijd was ik ook regelmatig dagvoorzitter van de landelijke contactdagen. In 2014 nam ik het voorzitterschap van Hugo over van de stichting tot 2018, toen ik het overdroeg aan Rob van de Boom. Naast contacten met wetenschappers en mijn rol als vertegenwoordiger bij het Kennisplatform ben ik sinds 2016 coördinator geweest van het informatie (telefoon) team van stichting EHS. De afgelopen drie jaar heb ik verder de werkgroep witte zone geleid, waar het project rond Hof van Moeder Aarde in Neede uit is voortgekomen. Samen met Carolien Schooneveld had ik daarvoor twee jaar lang overleg gevoerd met de GGD en het Kennisplatform EMV om te kijken of zij ons konden steunen met een witte zone project. Uit al dat overleg is niets concreets voortgekomen, al hadden we wel werkenderwijs een denkkader gecreëerd over hoe dit vorm zou moeten krijgen.
Wat zijn voor jou de belangrijkste lessen/ervaringen die je hebt opgedaan binnen het werk voor stichting EHS?
Mijn belangrijkste ervaring is dat er goed te leven valt met EHS. Je moet dan echter wel, naast het verminderen van de EMV-velden in je woon- en werksituatie, ook aandacht besteden aan co-factoren die de stress-balans in je lichaam verstoren. Ik heb zelf veel baat gehad bij het laten verwijderen van al mijn grote hoeveelheid amalgaamvullingen. Daarna bleek het belangrijk om te ontgiften door over te stappen op gezonde biologische voeding en gerichte supplementen om het lichaam weer in balans te krijgen.
Wat betreft de rol van de overheid heb ik gemerkt dat de mensen waar je mee te maken krijgt wel willen luisteren naar je voorstellen en je ook willen steunen, maar dat het niet in de weg mag zitten van de verdere uitrol van de digitale 5G samenleving. Achter deze mensen lijken invloedrijke krachten te zitten, die zorgen dat de economische belangen prevaleren
Bij de beoordeling van wetenschappelijk onderzoek door beleidmakers lijkt een systeem te zijn ontwikkeld, waarbij er een filter is ontworpen om de duizenden peer reviewed artikelen over EMV te trechteren via een algoritme, dat met name door statistische parameters wordt gestuurd. Belangrijke uitkomst van die voorselectie is dat er vooral artikelen worden geselecteerd, die aantonen dat emv geen schadelijke effecten hebben op biologische systemen. De ICNIRP lijkt een sleutelrol te spelen als tussenstation om ervoor te zorgen dat alleen dit soort onderzoek naar instituten van overheden wordt doorgespeeld, die moeten oordelen over risico’s van emv.
Deze instituten, zoals het Kennisplatform, het RIVM en de Gezondheidsraad, lijken er op gericht om informatie te ontkrachten dat er iets aan de hand is met emv. Zij publiceren kennisberichten en adviezen waarin vooral argumenten worden gegeven waarom emv geen schadelijke effecten hebben. Ondertussen gaat de digitale agenda op volle kracht verder, wordt er niet gemonitord op gezondheidsklachten bij emv en wordt onderzoek naar mogelijke effecten van de nieuwe frequenties van 5G niet uitgevoerd.
Kun je bepaalde maatschappelijke ontwikkelingen of ontwikkelingen binnen stichting EHS onderscheiden in de tijd dat je actief bent geweest?
Er is in de maatschappij bij veel meer mensen bekend dat elektromagnetische veldenmogelijk klachten veroorzaken en bijna de helft van de bevolking is zich ook bewust van die klachten blijkt uit onderzoek. De gezondheidsraad is in haar laatste advies ook niet meer zo stellig over de veiligheid van emv en vooral van 5G. Dat zijn belangrijke veranderingen van de laatste 10 jaar. Dit heeft echter niet geleid tot een discussie tussen wetenschappers die vinden dat er aanwijzingen zijn voor schadelijke effecten en de gevestigde wetenschappers in de instituties. De overheid wil elke discussie of open gesprek over mogelijke risico’s vermijden. Wij hebben ons als stichting altijd redelijk willen opstellen, maar wanneer het er echt om gaat sluiten de luiken zich en wordt er gewoon niet meer gereageerd.
Binnen de stichting is een belangrijke ontwikkeling, dat het informatieteam vooral de zelfredzaamheid van mensen wil vergroten. We kunnen geen hulp bieden door het probleem van mensen met EHS over te nemen. Wel kunnen we mensen stimuleren om zelf stappen te zetten om een weg te vinden met EHS. We bieden steun, we geven zo nodig informatie, maar we worden geen hulpverlener. Ook zijn we ons er meer van bewust geworden dat het motto ´Veld weg klacht weg´ te beperkt is, om mensen met EHS te helpen. Er is vaak, naast de electrogevoeligheid, ook sprake van een ander gezondheidsprobleem.
Wat zijn de belangrijkste mijlpalen/successen geweest van stichting EHS in de tijd dat jij actief bent geweest?
In 2012 hebben Hugo en ik een belangrijke rol kunnen spelen bij het formuleren van de samenvatting van het Kennisbericht elektrogevoeligheid van de overheid. Daarbij is vastgesteld dat er 3 mogelijke oorzaken van belang zijn bij EHS nl, de emv, de psyche en co-factoren. Het is jammer dat er daarna in onderzoek vrijwel niets met deze hypothesen is gedaan.
Via ZonMW hebben we financiering gekregen voor een onderzoek naar de tevredenheid van bellers over onze informatielijn. Het bleek dat ons telefoonteam hoger scoort dan alle professionele hulpverleners waar ze mee te maken kregen, zoals huisartsen, maatschappelijk werkers e.a.
Het witte zone project heeft belangrijke resultaten opgeleverd over hoe we een witte zone moeten inrichten en hoe de begeleiding daarvan vorm kan krijgen. Dit project hebben we uit eigen middelen gefinancierd met hulp van veel vrijwilligers en dat alleen al vind ik een succes.
Wat zijn de belangrijkste eyeopeners/ teleurstellingen geweest in jouw tijd? En welke conclusies verbind je hieraan?
Een belangrijke teleurstelling was de uitkomst van het gesprek met staatssecretaris Mona Keizer, om steun te krijgen voor een witte zone project. De staatssecretaris zelf was overigens best betrokken bij dit gesprek, maar het bleek dat haar achterkrachten en het ministerie van VWS er geen heil in zagen. Tijdens het gesprek bleek het niet mogelijk om aan de staatssecretaris te vragen welke maatregelen zij neemt om de invloed van de Telecomindustrie op de beoordeling van wetenschappelijk onderzoek te beperken. Deze vraag over de defensieve strategieën van de Telecom, die door het Europese milieu agentschap waren vastgesteld, mocht zelfs niet eens gesteld worden.
Het heeft bij mij tot het inzicht geleid dat de invloed van de Telecom op dit onderwerp enorm is en waarschijnlijk in alle vezels van het politieke en wetenschappelijk systeem doorwerkt. Je moet je dan ook afvragen of je bij het behartigen van de belangen van EHS de erkenning van de schadelijkheid van elektromagnetische velden wel centraal moet stellen. De Telecom zal er alles, maar dan ook alles, aan doen om de schuldvraag niet toegeschoven te krijgen. Men heeft de defensieve strategieën van de tabaksindustrie verbeterd, zodat schadeclaims haast onmogelijk worden.
Waar zie jij de beste kansen in de toekomst voor het werk van stichting EHS?
De beste kansen voor stichting EHS zie ik dan ook minder in het behartigen van de belangen bij de overheid op politiek en wetenschappelijk niveau. Wel moeten we meer te weten komen over het begeleiden van EHS-ers. Het witte zone project in Neede levert veel aanknopingspunten om daar mee door te gaan.
Wat ga je doen nu je niet meer actief bent binnen stichting EHS? Waar kijk je naar uit?
Sinds kort houd ik mij bezig met het samenstellen van een boek over 50 jaar professioneel basketbal in Groningen. Bijna 50 jaar geleden ben ik voor het basketbal naar Groningen verhuisd. Dat is een van de belangrijkste keuzes in mijn leven geweest, zowel sportief, maatschappelijk als voor mijn privé leven. Daarnaast ben ik betrokken bij een initiatief om op lokaal niveau een parallelle samenleving te creëren. Dat betekent dat in ons dorp een kleine community wordt opgericht die voor hun levensonderhoud vooral gebruik willen maken van directe relaties met lokale ondernemingen en los komen van de invloed van grote aandeelhouders gestuurde ondernemingen.
Heb je zelf een evenwicht gevonden in het leven met EHS en hoe heb je dat bereikt?
Met EHS heb ik voldoende evenwicht bereikt in mijn leven. Sterker nog, hoe ingrijpend het ook is geweest en hoezeer ik me ook door een diep dal heb geworsteld, het heeft me heel veel gebracht. Het werkt louterend. De stichting heeft daarin een waardevolle rol gespeeld, maar uiteindelijk heb ik het vooral ook zelf moeten vinden die nieuwe weg.