In Zweden zijn de sociale voorzieningen voor elektrogevoeligen heel wat beter geregeld dan in Nederland of andere landen van de wereld. Zo wordt EHS formeel beschouwd als een ‘functionele beperking’, niet als een ziekte. Maar men heeft wel alle voordelen van andere personen die door gezondheid of omstandigheden niet in staat zijn hun menswaardigheid te beleven en normaal te werken. Van overheidswege worden aanpassingen gedaan die leven en werken mogelijk maken.
Uittreksel
In Zweden is Elektrohypersensitiviteit (EHS) erkend als een ‘functionele beperking’, wat zeggen wil dat de omgeving gezien wordt als zondebok. Deze Zweedse opvatting geeft mensen met EHS een maximale wettelijke bescherming. Het geeft hen het recht op gratis maatregelen die hen vrije toegang tot diensten garanderen, alsmede overheidssubsidies, gemeentelijke economische ondersteuning, toegang tot een speciale Ombudsman, recht op – en financiële middelen – om gehandicaptenorganisaties te vormen, deze toe te staan onderdeel te vormen van nationale en internationale gesprekspartners, alles met de eenvoudige en enkelvoudige bedoeling om mensen met EHS een menswaardig leven te garanderen. Zij worden niet gezien als ‘patiënt’, ze hoeven geen medische diagnose te overleggen, maar de ‘patiënt’ is in feite de ongunstige en potentieel toxische omgeving. Dat betekent niet dat de subjectieve symptomen van een elektrogevoelige niet door een arts behandeld kunnen worden. Men kan ziekteverlof van zijn werkgever krijgen met economische compensatie. Al in het jaar 2000 zijn dergelijke symptomen vastgelegd in de International Classification of Diseases, ICD-10 (onder nummer R68.8/nu W90) en dat is zo gebleven. Maar de onderliggende veroorzaker blijft nog steeds de omgeving.
Achtergrond
Een functionele beperking wordt gedefinieerd als een probleem dat men heeft en dat in belangrijke mate het functioneren in een van de volgende activiteiten in de weg staat:
- De gewone dagelijkse verrichtingen (eten, baden, aankleden)
- Omgaan met apparaten (het voeren van een huishouding, geldzaken, de weg kennen in de maatschappij, omgaan met medische recepten)
- Sociaal functioneren in familie en opvoeding.
Verder, mensen – en vooral kinderen – komen vaak in situaties waarin de omgeving hen voor problemen stelt. Dat kunnen zijn taalproblemen, opleiding, fysische, chemische of toxische blokkades en zaken begrijpen. Geen van deze zaken maken een mens tot patiënt en met de goede vermijdings- of aanpassingshandelingen moeten we met een slechte omgeving leren omgaan.
Zweden
Naar schatting zijn er in Zweden 230.000 – 290.000 mensen met EHS, dat is bijna 3% op een bevolking van ca. 9.000.000 zielen. Er is de Zweedse associatie voor elektrogevoeligen, de FEB, met een website die gedeeltelijk in het Engels is. Deze organisatie maakt deel uit van de Zweedse gehandicaptenfederatie – met 43 aangesloten organisaties- die jaarlijks van de overheid een subsidie ontvangt.
Beperkingen worden in Zweden gezien vanuit de omgeving: geen mens is van zichzelf beperkt, het zijn tekortkomingen van de omgeving: gebrek aan opritten voor rolstoelen, stralingsvrije ruimten voor EHS’ers. Zelfs zonder wetenschappelijke backing heeft de EHS’er recht op hulp en respect. Hij heeft recht op een stralingsvrije omgeving. Dat is volledig in overeenstemming met standaard reglementen van de Verenigde Naties, de Human Rights Act van de EU en het Zweedse actieplan voor personen met een beperking.
Hoe dat verder wordt uitgewerkt leest men in de rest van het artikel.
Bron: Olle Johansson 2015. Electrohypersensitivity: A functional impairment due to an inaccessible environment. Rev. Environ. Health 30/4: 311-321. (voor abstract, zie http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26613327 ).